Turek – serek czy pan z kebaba?

Poza granicami Podkarpacia nie wiele osób wie kto i co to są turki
i jaką pełnią funkcję w święta Wielkiej Nocy. Uświadamianiu społeczeństwa o tradycjach tych barwnych straży grobowych ma służyć album „Nasze turki” autorstwa Katarzyny Ignas. To obraz turków pełniących służbę w Przeworsku i okolicach.

Turki pojawiły się w okolicach Przeworska w XIX wieku. Swoją posługę
przy Bożym Grobie pełnią już nie tylko mężczyźni, choć takie było założenie,
co możemy dostrzec w samej nazwie „turki”. Kobiety, a raczej młode dziewczyny – panny jako turczynki od pewnego czasu również,
tak jak mężczyźni, pełnią wartę. Ich służba trwa od Wielkiego Piątku
do rezurekcji. Do swojej służby przygotowują się, ćwicząc przemarsze,
bowiem w Wielką Niedzielę i Poniedziałek Wielkanocny paradują triumfalnie
na ulicach, zachwycając mieszkańców.

Nie sposób ich nie zauważyć. Dzięki pięknemu ubraniu, w który odziany jest każdy turek i pięknym pióropuszom na głowach, można łatwo ich dostrzec
i nie można pomylić z nikim innym.

Turki to nie tylko określenie straży grobowej, ale i obrzędu.
To dwa dni z Triduum Paschalnego.

„Nasze turki” to dokumentacja zwyczaju straży grobowych w pigułce.
Zawiera cenne informacje historyczne i archiwalne fotografie. Autorka opisuje dokładnie znaczenie nazwy „turki”, historię powstania straży, jak i obrzędu. Dowiadujemy się, że turki wpisują się w kategorię kultury karnawału, a także, czy barwne ubranie to mundur, czy strój ludowy.

Już niebawem zobaczymy ich w kościołach i na ulicach powiatu przeworskiego. Warto by wcześniej sięgnąć po album i zagłębić się w lekturze.

Katarzyna Zając
Redaktor