Szkoła Promująca Zdrowie – z czym to się je?

Do  najważniejszych celów szeroko pojętej edukacji należy promocja zdrowia, która jest nieodłącznym elementem zarówno wychowania jak i nauczania. Nacisk na edukację zdrowotną prowadzony jest w szkołach w różnym stopniu poprzez różne metody i formy pracy, a także poprzez różne programy prozdrowotne. Jednym z takich programów jest światowy projekt „Szkoła Promująca Zdrowie”. Wg tego projektu społeczność szkolna (uczniowie, rodzice, nauczyciele i inni pracownicy szkoły) uczy się jak zdrowo żyć. Niemożliwe to byłoby jednak bez odpowiedniej atmosfery, która wpływa na rozwój
i osiąganie sukcesów. Praca w takiej szkole to wyzwanie i jednocześnie szansa  na unowocześnienie metod i form pracy z nasileniem działań na rzecz promocji zdrowia.  Szkoła Promująca Zdrowie tworzy warunki i podejmuje działania, które sprzyjają: dobremu samopoczuciu społeczności szkolnej, podejmowaniu przez jej członków działań na rzecz zdrowia własnego i innych ludzi oraz tworzenia zdrowego środowiska.

Szkoła Promująca Zdrowie to najogólniej rzecz biorąc szkoła, która prowadzi wszechstronną diagnozę społeczności szkolnej w zakresie edukacji zdrowotnej w dwóch wymiarach – fizycznym i psychicznym, i na podstawie tej diagnozy wyłania zapotrzebowania danej placówki. Przykład: Na podstawie ankiet diagnostycznych czy też obserwacji stwierdzono, że w szkole uczniowie chcą rozwijać swoje zainteresowania nie tylko w kołach pozalekcyjnych (zdrowie fizyczne i psychiczne), ale poprzez inne formy działań, m.in. poprzez zapraszanie różnego rodzaju gości, konkursy, wyjazdy, itd. Na podstawie takiej diagnozy Szkolny Zespół Promocji Zdrowia (w skład którego wchodzą przedstawiciele uczniów, rodziców, nauczycieli i innych pracowników szkoły) opracowuje długofalowy plan działań, który wprowadza w życie. Można przy tej okazji poszukać innych form pracy – współpracę z instytucjami, realizować różne programy edukacyjne dotyczące problemu, wprowadzać rozwiązanie innowacyjne, itd. W realizacji takich działań zaangażowani są nie tylko nauczyciele, rodzice i dzieci, ale również pracownicy niepedagogiczni szkoły czy społeczność lokalna. Ważne, aby co jakiś czas przeprowadzić ewaluację działań, aby zobaczyć czy dają efekty i czy nie potrzebna jest jakaś ich korekta.

Szkoła, która promuje zdrowie to szkoła, która kładzie nacisk na edukację zdrowotną bez specjalnej diagnozy, ale narzuca z góry na społeczność szkolną określone zadania do wykonania. Przykład: Różne instytucje wysyłają do szkół swoje programy edukacyjne. Nauczyciele również piszą swoje autorskie programy. Dyrektor czy nauczyciel wybiera jeden czy często kilka takich programów i realizuje je z uczniami bez względu na to czy dzieci chcą czy nie. Rzadko w takie programy angażowana jest cała społeczność szkolna
i nader rzadko prowadzona jest ewaluacja, a jedynie opracowuje się sprawozdania z realizacji programów.

Na Podkarpaciu jest około 457 Szkół Promujących Zdrowie w tym 15 z Polskim Certyfikatem Krajowym, który otrzymują szkoły po spełnieniu odpowiednich, wysokich wymagań określonych przez Zespół ds. Promocji Zdrowia Ośrodka Rozwoju Edukacji
w Warszawie, zajmujący się programem „Szkoła Promująca Zdrowie”. W Powiecie Przeworskim znajduje się już 2 szkoły z Certyfikatem Krajowym –  Zespół Szkół
w Studzianie/ www.zsstudzian.pl , który jako jeden z pierwszych nie tylko na Podkarpaciu ale i w Polsce (2008r.) otrzymał to szczególne wyróżnienie i Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych im. Króla Władysława Jagiełły w Przeworsku (2010r.)./ www.loprzeworsk.pl Warto poczytać na stronach internetowych tych szkół o ich długofalowych działaniach w zakresie promocji zdrowia. W Powiecie Przeworskim jest jeszcze kilka Szkół Promujących Zdrowie z Certyfikatem Wojewódzkim (m.in.  ZS
w Kańczudze, ZSZ im. Króla Jana III Sobieskiego w Przeworsku czy ZS w Świętoniowej). Są także Przedszkola Promujące Zdrowie z Certyfikatem Wojewódzkim (m.in. Miejsko – Gminne Przedszkole w Kańczudze i Miejskie Przedszkole nr 3 w Przeworsku).

Jakie są efekty posiadania Krajowego Certyfikatu SzPZ?

– jest to ogromny zaszczyt dla placówki

– jest to potwierdzenie, że szkoła jest w 100% szkołą promującą zdrowie

– jest to całkowita aprobata społeczności szkolnej na nasilenie działań na rzecz zdrowia
i zapotrzebowanie na edukację zdrowotną w szkole

– jest to pokazanie, że dostrzegane są potrzeby i realizowane są działania dotyczące zmiany
w zakresie promocji zdrowia członków społeczności szkolnej i lokalnej

– jest to uhonorowanie dobrej pracy szkoły

– jest to też zobowiązanie do dalszej solidnej i systematycznej pracy

Otrzymanie Krajowego Certyfikatu SzPZ jest ogromnym osiągnięciem całej społeczności szkolnej; jest to sukces z którego można i trzeba czerpać korzyści, bo jest ukoronowaniem, uhonorowaniem i nagrodą za solidną i  ciężką pracę całej szkoły. Wszystkim szkołom życzę, aby zdecydowały się na ten krok i  podjęły trud najpierw stażu, a potem realizacji wymagań oraz uzyskały Krajowy Certyfikat Szkoły Promującej Zdrowie.

Więcej informacji o projekcie Szkoła Promująca Zdrowie można uzyskać na stronie internetowej Jarosławskiego Stowarzyszenia Oświaty i Promocji Zdrowia zrzeszającego koordynatorów ds. promocji zdrowia  Podkarpackiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie: www.jsoipz.cba.pl    oraz na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie www.ore.edu.pl  

Selwana Szołek
Redaktor