Ostrów
Ostrów – wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie przeworskim, w gminie Gać.
W latach 1975-1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa przemyskiego.
Historia[edytuj]
Wieś usytuowana jest na cyplu moreny czołowej, która wbija się swoimi wysokimi brzegami w równą jak stół dolinę Markówki. Nazwa ostrów to dawne określenie oznaczające wyspę na rzece lub bagnach.
Pierwsze wzmianki o wsi to 1375 r.,Otton z Pilczy – Pilecki w 1375 r. nadaje rycerzowi Wierzbieńcie wieś Mikulicze (Mikulice), jednocześnie wymienia w nim wsie sąsiednie jak:Ostrów, Nizaczyce (Niżatyce), Sethescha (Sietesz). Potem te dobra dziedziczyła Elżbieta Granowska z Pileckich (ur. ok. 1372 – zm. 12 maja 1420 w Krakowie) – trzecia żona Władysława Jagiełły, królowa Polski. Była jedynym dzieckiem wojewody sandomierskiego dziedzica Sieteszy Ottona z Pilczy i Jadwigi Melsztyńskiej (matki chrzestnej Jagiełły c. Jana siostra Spytki). Gdy w r. 1384 umarł jej ojciec, odziedziczyła po nim ogromne posiadłości łańcuckie oraz Ostrów i Pilicę stając się najbogatszą panną w Polsce. Ostrów był wzmiankowany w dokumencie z 1375 r. Podczas trwającego 13 lat małżeństwa z Wincentym Granowskim. Elżbieta urodziła dwóch synów i trzy córki. Zorganizowała tu parafię przed 1391 r. 12 grudnia 1410 r. Elżbieta została wdową i poślubiła 2 maja 1417 r. w Sanoku Króla Polski Władysława Jagiełłę. I takOstrów stały się miejscowością królewską. W 1515 r., Niżatyce należały do tzw. klucza kańczudzkiego.
Wieś płaciła podatek zw. poborem z 8 łanów kmiecych.
Ostrów w 1583 r. należał do rodu Jarosławskich i płacił podatek z 16 ¼ łanu kmiecego i od 2 młynów wodnych. Oprócz kmieci wieś zamieszkiwało 12 zagrodników posiadający swoje domy na gruncie pana lub sołtysa, za użytkowany grunt płacili wyższy czynsz, 6 zagrodników najemnych osadzonych na ziemi gminnej, 4 komorników posiadających bydło, 20 komorników najemnych tzw. „gołych”, 4 czeladzi i 1 fachowiec od młynów wodnych. W tym samym roku 1583 część wsi przejął Konstanty Korniakt w tym: 8 łamów kmiecych, 3 zagrodników osadzonych na ziemi pana lub sołtysa, 5 zagrodników najemnych, 6 komorników posiadających bydło, 7 komorników najemnych tzw. gołych i 3 młyny wodne.
W 1601 roku udokumentowany ośrodek parafialny uposażony przez Konstantego Korniakta erygował biskup Wawrzyniec Goślicki .
Budowę drewnianego kościoła rozpoczęto w 1627 roku. Nie dotrwał on jednak do naszych czasów. Z tamtego kościoła pozostał w wieży obecnej świątyni dzwon z 1645 roku.
Na starej części cmentarza znajduje się neogotycka XIX-wieczna kaplica grobowa.
Warto zobaczyć:
Kościół z lat 30. XX w., barokowe ołtarze i chrzcielnicę, dzwon na wieży z 1645 r.
Bibliografia[edytuj]
Fragment z pracy Czesława Brożbar „Lipa”